Các cơ
Các cơ trong khoang cẳng tay trước (khoang cơ gấp) sắp xếp thành 3 lớp: nông, trung gian và sâu. Nhìn chung, các cơ này thì liên quan với:
- Các vận động của khớp cổ tay
- Sự gấp các ngón tay bao gồm cả ngón cái
- Sự sấp bàn tay
Tất cả các cơ trong khoang cẳng tay trước được chi phối thần kinh bởi thần kinh giữa, trừ cơ gấp cổ tay trụ và nửa trong của cơ gấp các ngón tay sâu, là các cơ được chi phối bởi thần kinh trụ.
Lớp nông
Tất cả 4 cơ trong lớp nông – cơ gấp cổ tay trụ, cơ gan tay dài, cơ gấp cổ tay quay và cơ sấp tròn – đều có một nguyên ủy chung từ mỏm trên lồi cầu trong của xương cánh tay và trừ cơ sấp tròn, tất cả đều mở về phía xa từ cẳng tay vào trong bàn tay (Hình 1 và Bảng 10).
Cơ gấp cổ tay trụ
Cơ gấp cổ tay trụ (flexor carpi ulnaris) là cơ phía trong nhất trong số các cơ trong lớp nông của các cơ gấp, có thêm một nguyên ủy thẳng dài từ mỏm khuỷu và bờ sau của xương trụ, ngoài một nguyên ủy từ mỏm trên lồi cầu trong của xương cánh tay (Hình 1A, B).
Dây thần kinh trụ đi vào trong khoang cẳng tay trước bằng cách đi qua khe tam giác giữa các đầu xương cánh tay và đầu xương trụ của cơ gấp cổ tay trụ (Hình 1B). Các sợi cơ hội tụ trên một gân mà đi ra phía ngoài và bám vào xương đậu của cổ tay. Từ điểm này, lực được truyền đến xương móc của cổ tay và đến nền của xương bàn tay V bởi các dây chằng đậu-móc (pisohamate ligament) và đậu-bàn (pisometacarpal ligament).
Cơ gấp cổ tay trụ là một cơ gấp và cơ khép mạnh của cổ tay và được chi phối bởi thần kinh trụ (Bảng 10).
Cơ gan tay dài
Cơ gan tay dài (palmaris longus), vắng mặt trong khoảng 15% dân số, nằm giữa cơ gấp cổ tay trụ và cơ gấp cổ tay quay (Hình 1A). Nó là một cơ hình con suốt (spindle-shaped) với một gân cơ dài, là thành phần gân mà đi vào trong bàn tay và bám vào mạc giữ gân cơ gấp và vào một lớp mạc sâu dày, là cân gan tay, là cấu trúc nằm dưới và được nối với da lòng bàn tay và các ngón tay.
Ngoài vai trò của nó như là một cơ gấp phụ của khớp cổ tay thì cơ gan tay dài cũng giúp chống lại các lực cắt trên da của gan bàn tay trong suốt quá trình cầm nắm (Bảng 10).
Cơ gấp cổ tay quay
Cơ gấp cổ tay quay (flexor carpi radialis) thì nằm phía ngoài cơ gan tay ngoài và có một gân lớn và nổi bật trong nửa xa của cẳng tay (Hình 1A và Bảng 10). Không giống gân của cơ gấp cổ tay trụ, thành phần mà hình thành nên bờ trong của vùng cẳng tay xa, gân của cơ gấp cổ tay quay thì nằm ngay bên ngoài đường giữa. Ở vị trí này, gân có thể được sờ thấy một cách dễ dàng, khiến cho nó trở thành mốc quan trọng để tìm mạch trong động mạch quay, thành phần mà nằm ngay bên ngoài nó.
Gân của cơ gấp cổ tay quay đi qua một khoang được hình thành bởi xương và mạc ở phía bên ngoài của mặt trước cổ tay và bám vào các mặt trước của các nền các xương bàn tay II và III.
Cơ gấp cổ tay quay là một cơ gấp mạnh của cổ tay và cũng có thể dạng cổ tay.
Cơ sấp tròn
Cơ sấp tròn (pronator teres) xuất phát từ mỏm trên lồi cầu trong và mào trên mỏm trên lồi cầu trong của xương cánh tay và từ một vùng thẳng nhỏ trên bờ trong của mỏm vẹt xương trụ (Hình 1A). Thần kinh giữa thường đi khỏi hố trụ bằng cách đi giữa các đầu xương cánh tay và đầu xương trụ của cơ này. Cơ sấp tròn băng qua cẳng tay và bám vào một vùng xù xì hình bầu dục trên mặt ngoài của xương quay, gần giữa xương này.
Cơ sấp tròn hình thành nên bờ trong của hố trụ và xoay xương quay trên xương trụ trong suốt động tác sấp bàn tay (Bảng 10).
Lớp trung gian
Cơ gấp các ngón tay nông
Cơ trong lớp trung gian của khoang cẳng tay trước là cơ gấp các ngón tay nông (flexor digitorum superficialis) (Hình 2). Cơ lớn này có 2 đầu:
- Đầu xương cánh tay-trụ xuất phát chủ yếu từ mỏm trên lồi cầu trong của xương cánh tay và từ bờ trong lân cận của mỏm vẹt xương trụ
- Đầu xương quay, xuất phát từ đường chếch trước của xương quay
Trong vùng cẳng tay xa, cơ gấp các ngón tay nông hình thành nên 4 gân, là các gân đi qua ống cổ tay của cổ tay và vào trong 4 ngón tay. Các gân cho ngón nhẫn và ngón giữa thì nông so với các gân cho các ngón trỏ và ngón út.
Trong vùng cẳng tay, ống cổ tay và các vùng gần của 4 ngón tay, các gân của cơ gấp các ngón tay nông thì nằm phía trước các gân của cơ gấp các ngón tay sâu.
Gần nền của xương ngón tay gần của mỗi ngón tay, gân của cơ gấp các ngón tay nông phân chia thành 2 phần để đi ra phía sau quanh mỗi bên của gân cơ gấp các ngón tay sâu và cuối cùng nối vào các bờ của xương ngón tay giữa (Hình 2).
Cơ gấp các ngón tay nông giúp gấp khớp bàn-ngón và khớp gian ngón gần của mỗi ngón tay; nó cũng giúp gấp khớp cổ tay (Bảng 11).
Lớp sâu
Có 3 cơ sâu trong khoang cẳng tay trước: cơ gấp các ngón tay sâu, cơ gấp dài ngón tay cái và cơ sấp vuông (Hình 3).
Cơ gấp các ngón tay sâu
Cơ gấp các ngón tay sâu (flexor digitorum profundus) xuất phát từ các mặt trước và trong của xương trụ và từ nửa kế cận của mặt trước màng gian cốt (Hình 3). Nó cho ra 4 gân, là các thành phần gân đi qua ống cổ tay vào trong 4 ngón tay trong. Trong suốt gần hết chặng đi của nó, các gân thì nằm dưới các gân của cơ gấp các ngón tay nông.
Đối diện với xương ngón tay gần của mỗi ngón tay, mỗi gân của cơ gấp các ngón tay sâu đi qua một khe được hình thành trong gân phủ ở trên của cơ gấp các ngón tay nông và đi về phía xa để bám tận vào trong mặt trước của nền xương ngón tay xa.
Trong lòng bàn tay, các cơ giun xuất phát từ các phía của các gân của cơ gấp các ngón tay sâu.
Chi phối thần kinh của nửa trong và nửa ngoài của cơ gấp các ngón tay sâu khác nhau như sau:
- Nửa ngoài (liên quan với các ngón trỏ và giữa) được chi phối bởi thần kinh gian cốt trước (nhánh của thần kinh giữa).
- Nửa trong (phần liên quan với các ngón nhẫn và ngón út) được chi phối bởi thần kinh trụ.
Cơ gấp các ngón tay sâu giúp gấp các khớp bàn-ngón và các khớp gian ngón gần và xa của 4 ngón tay. Bởi vì các gân đi qua cổ tay nên nó cũng có thể gấp khớp cổ tay (Bảng 12).
Cơ gấp dài ngón tay cái
Cơ gấp dài ngón tay cái (flexor pollicis longus) xuất phát từ mặt trước của xương quay và nửa kế cận của mặt trước màng gian cốt (Hình 3). Nó là một cơ mạnh và hình thành nên một gân lớn đơn, là thành phần gân đi qua ống cổ tay, nằm ở phía ngoài các gân của cơ gấp các ngón tay nông và cơ gấp các ngón tay sâu và đi vào trong ngón cái, nơi mà nó nối với nền của xương ngón tay xa.
Cơ gấp dài ngón tay cái giúp gấp ngón tay cái và được chi phối bởi thần kinh gian cốt trước (nhánh của thần kinh giữa) (Bảng 12).
Cơ sấp vuông
Cơ sấp vuông (pronator quadratus) là một cơ dẹt hình vuông trong phần cẳng tay xa (Hình 3). Nó xuất phát từ một mào thẳng trên mặt trước của đầu dưới xương trụ và đi ra phía ngoài để bám tận lên trên mặt trước phẳng của xương quay. Nó nằm sâu dưới và được bắt chéo qua bởi các gân của cơ gấp các ngón tay sâu và cơ gấp dài ngón tay cái.
Cơ sấp vuông giúp kéo đầu xa của xương quay ra phía trước qua trên xương trụ trong suốt động tác sấp bàn tay và được chi phối bởi thần kinh gian cốt trước (nhánh của thần kinh giữa) (Bảng 12).
Các bạn có thể xem bài viết mới trên trang Facebook tại đây nhé: https://www.facebook.com/profile.php?id=61550892771585
Các bạn có thể xem bài viết trước tại đây nhé: https://docsachxyz.com/giai-phau-vung-chi-tren-cang-tay-phan-1/
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo nhé !!!