Mạc sâu và lỗ tĩnh mạch hiển
Mạc đùi
Lớp ngoài của mạc sâu trong chi dưới hình thành nên một màng “giống vớ” mà che phủ chi và nằm bên dưới mạc nông (Hình 1A). Mạc sâu này thì đặc biệt dày ở đùi và mông và được gọi là mạc đùi (fascia lata).
Mạc đùi được nối ở phía trên vào xương và các mô mềm dọc theo một đường bám mà xác định bờ trên của chi dưới. Bắt đầu ở phía trước và vòng ra phía ngoài quanh chi, đường bám này bao gồm dây chằng bẹn, mào chậu, xương cùng, xương cụt, dây chằng cùng – ụ ngồi, ngành dưới của xương mu, thân xương mu và ngành trên của xương mu.
Ở phía dưới, mạc đùi liên tục với mạc sâu của cẳng chân.
Dải chậu-chày
Mạc đùi được dày lên ở bên ngoài thành một dải định hướng dọc (dải chậu-chày [iliotibial tract]), mà đi xuống dọc theo bờ ngoài của chi từ củ mào chậu đến một vị trí bám xương ngay bên dưới gối (Hình 2B).
Phía trên của mạc đùi trong vùng mông phân tách ở phía trước để bao lấy cơ căng mạc đùi và ở phía sau để bao lấy cơ mông lớn:
- Cơ căng mạc đùi được bao lấy một phần bởi và bám tận vào trong các phía trên và trước của dải chậu – chày.
- Hầu hết cơ mông lớn bám tận vào trong phía sau của dải chậu – chày.
Cơ căng mạc đùi và cơ mông lớn hoạt động thông qua các sự bám của chúng vào dải chậu – chày, giúp giữ cẳng chân ở tư thế duỗi một khi các cơ khác duỗi cẳng chân ở khớp gối. Dải chậu-chày và hai cơ liên quan của nó cũng giúp ổn định khớp hông bằng cách ngăn cản sự dịch chuyển ra phía ngoài của đầu gần xương đùi khỏi ổ cối.
Lỗ tĩnh mạch hiển
Mạc đùi có một lỗ nổi bật trên mặt trước của đùi, ngay bên dưới đầu trong của dây chằng bẹn (lỗ tĩnh mạch hiển [saphenous opening]), là cấu trúc cho phép tĩnh mạch hiển lớn đi từ mạc nông qua mạch sâu để kết nối với tĩnh mạch đùi (Hình 2).
Bờ của lỗ tĩnh mạch hiển được hình thành bởi bờ trong tự do của mạc đùi khi nó đi xuống từ dây chằng bẹn và xoắn quanh phía ngoài của tĩnh mạch hiển lớn và vào phía trong dưới tĩnh mạch đùi để bám vào đường lược (diện lược) của xương chậu.
Tam giác đùi (femoral triangle)
Tam giác đùi là một hõm hình nêm được hình thành bởi các cơ trong vùng đùi trên tại chỗ nối giữa thành bụng trước và chi dưới (Hình 3):
- Đáy của tam giác là dây chằng bẹn.
- Bờ trong là bờ trong của cơ khép dài trong khoang đùi trong.
- Bờ ngoài là bờ trong của cơ may trong khoang đùi trước.
- Nền của tam giác được hình thành ở phía bên trong bởi cơ lược và cơ khép dài trong khoang đùi trong và ở phía bên ngoài bởi cơ chậu-thắt lưng đi xuống từ vùng bụng.
- Đỉnh của tam giác đùi hướng xuống dưới và liên tục với một ống mạc (ống cơ khép [adductor canal]), mà đi xuống dọc theo đùi ở phía bên trong và qua một lỗ trong đầu dưới của một trong số các cơ khép lớn nhất trong vùng đùi (cơ khép lớn) ở phía sau, để mở vào trong hố khoeo ở phía sau gối.
Thần kinh, động mạch, tĩnh mạch và mạch bạch huyết đùi đi giữa vùng bụng và chi dưới bên dưới dây chằng bẹn và trong tam giác đùi (Hình 4). Động mạch và tĩnh mạch đùi đi xuống phía dưới qua ống cơ khép và trở thành các mạch máu khoeo phía sau gối, nơi mà chúng gặp và được phân bố cùng với các nhánh của thần kinh ngồi, mà đi xuống qua vùng đùi sau từ vùng mông.
Từ phía ngoài vào phía trong, các cấu trúc chính trong tam giác đùi là thần kinh đùi, động mạch đùi, tĩnh mạch đùi và các mạch bạch huyết. Động mạch đùi có thể được sờ thấy trong tam giác đùi, ngay bên dưới dây chằng bẹn và chính giữa gai chậu trước trên và khớp mu.
Bao đùi (femoral sheath)
Trong tam giác đùi, động mạch đùi, tĩnh mạch đùi và các mạch bạch huyết liên quan được bao quanh bởi một ống mạc hình phễu (bao đùi [femoral sheath]). Bao đùi thì liên tục ở phía trên với mạc ngang và mạc chậu của vùng bụng và hòa lẫn ở phía dưới với mô liên kết liên quan với các mạch máu. Mỗi trong số 3 cấu trúc được bao quanh bởi bao đùi thì được chứa trong một khoang mạc riêng biệt bên trong bao đùi. Khoang trong nhất (ống đùi [femoral canal]) chứa các mạch bạch huyết và có hình nón. Lỗ mở của ống này ở phía trên là một điểm yếu tiềm tàng trong vùng bụng dưới và là vị trí của các thoát vị đùi. Thần kinh đùi thì nằm phía ngoài và không chứa trong bao đùi.
Các bạn có thể xem bài viết mới trên Facebook tại đây: https://www.facebook.com/profile.php?id=61550892771585
Các bạn có thể xem bài viết trước tại đây: https://docsachxyz.com/giai-phau-vung-chi-duoi-than-kinh-dong-mach-tinh-mach-va-mach-bach-huyet/
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo nhé !!!
