Các cơ
Hai cơ nông nhất của vai là cơ thang và cơ delta (Hình 11 và Bảng 1). Cùng với nhau, chúng sẽ cung cấp đường nét đặc trưng của vai:
- Cơ thang nối xương vai và xương đòn vào thân mình.
- Cơ delta nối xương vai và xương đòn vào xương cánh tay.
Cả cơ thang và cơ delta đều được nối vào các mặt và các bờ đối diện của gai xương vai, mỏm cùng vai và xương đòn. Xương vai, mỏm cùng vai và xương đòn có thể sờ được giữa các vị trí bám của cơ thang và cơ delta.
Sâu dưới cơ thang, xương vai được nối với cột sống bởi 3 cơ – cơ nâng vai, cơ trám bé và cơ trám lớn. Ba cơ này sẽ hoạt động cùng với cơ thang (và với các cơ ở phía trước) để định vị cho xương vai trên thân cơ thể.
Cơ thang
Cơ thang (trapezius) có một nguyên ủy rộng từ xương trục, bao gồm các vị trí trên xương sọ và các xương đốt sống, từ CI đến TXII (Hình 12). Từ CI đến CVII, cơ bám vào các xương đốt sống thông qua dây chằng gáy. Cơ bám tận lên trên khung xương của vai dọc theo các bờ trong của một đường bám liên tục có dạng hình chữ U trên mặt phẳng ngang, với đáy của chữ U hướng ra bên ngoài. Hai cơ thang ở hai bên cùng với nhau sẽ hình thành nên một hình thoi hay hình thang, đây chính là nguồn gốc của tên cơ.
Cơ thang là một cơ nâng vai mạnh và cũng giúp xoay xương vai để mở rộng tầm vận động lên phía trên.
Sự chi phối thần kinh của cơ thang là bởi dây thần kinh phụ [XI] và nhánh trước của các dây thần kinh cổ C3 và C4 (Hình 12). Các dây thần kinh này đi thẳng đứng dọc theo mặt sâu của cơ. Dây thần kinh phụ có thể được đánh giá bằng cách kiểm tra chức năng của cơ thang. Việc này có thể được thực hiện một cách dễ dàng bằng cách yêu cầu bệnh nhân nâng vai kháng lại trở lực.
Cơ delta
Cơ delta (deltoid muscle) là cơ rộng hình tam giác, với đáy bám vào xương vai và xương đòn, đỉnh của nó bám vào xương cánh tay (Hình 12). Nó xuất phát dọc theo một đường bám hình chữ U liên tục trên xương đòn và xương vai, phản chiếu (đối diện) với vùng bám tận của cơ thang lân cận. Nó bám tận vào trong lồi củ delta trên mặt ngoài của thân xương cánh tay.
Chức năng chính của cơ delta là dạng cánh tay.
Cơ delta được chi phối thần kinh bởi dây thần kinh nách, là một nhánh của bó sau đám rối cánh tay. Dây thần kinh nách và các mạch máu liên quan (động mạch và tĩnh mạch mũ cánh tay sau) đi vào trong cơ delta bằng cách đi quanh cổ phẫu thuật xương cánh tay ở phía sau.
Cơ nâng vai
Cơ nâng vai xuất phát từ các mỏm ngang của các xương đốt sống từ CI đến CIV (Hình 12). Nó đi xuống theo hướng ra ngoài để bám vào mặt sau của bờ trong xương vai từ góc trên đến vùng tam giác trơn láng của xương vai ở gốc gai vai.
Cơ nâng vai được chi phối thần kinh bởi dây thần kinh vai lưng (hay thần kinh vai sau) và được chi phối một cách trực tiếp bởi các dây thần kinh C3 và C4.
Cơ nâng vai giúp nâng xương vai.
Cơ trám lớn và cơ trám bé
Các cơ trám lớn và trám bé bám vào cột sống ở phía trong và đi xuống dưới theo hướng ra ngoài để bám bào bờ trong của xương vai, phía dưới cơ nâng vai (Hình 12).
Cơ trám bé xuất phát từ đầu dưới của dây chằng gáy và mỏm gai của các xương đốt sống CVII và TI. Nó bám tận ở phía ngoài vào trong vùng xương tam giác trơn láng ở gốc gai vai trên mặt sau.
Cơ trám lớn xuất phát từ các mỏm gai của các xương đốt sống từ TII đến TV và từ các dây chằng trên gai liên quan. Nó đu xuống dưới theo hướng ra ngoài để bám tận dọc theo mặt sau của bờ trong xương vai từ vị trí bám tận của cơ trám bé đến góc dưới xương vai.
Các cơ trám được chi phối thần kinh bởi dây thần kinh vai lưng, là một nhánh của đám rối cánh tay.
Cơ trám lớn và cơ trám bé giúp kéo xương vai ra phía sau và nâng xương vai.
Các bạn xem các bài viết mới trên Facebook tại đây: https://www.facebook.com/profile.php?id=61550892771585
Các bạn xem bài viết tiếp theo tại đây nhé: https://docsachxyz.com/giai-phau-vung-chi-tren-vung-vai-sau/
Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết. Hẹn gặp lại các bạn trong các bài viết tiếp theo nhé !!!
